BEIAARD RIVERSIDE CHURCH HERBOUWD
 
  Riverside Church New York  

NEW YORK - Het Laura Spelman Rockefeller Carillon van de Riverside Church in New York is aan een tweede leven begonnen met de afsluiting van een vijfjarig project ter herontwerp en herinrichting van dit instrument. Olympic Carillon International uit Port Townsend, Washington and Wellington (Nieuw Zeeland) voerde deze omvangrijke restauratie uit op de veruit grootste en zwaarste beiaard ooit gemaakt. Het carillon, een geschenk van John D. Rockefeller jr. ter nagedachtenis aan zijn moeder, transponeert een kwart omlaag en hangt in een kolossale toren van kalksteen zo'n 110 meter boven de 'Stad Die Nooit Slaapt'.

Timothy Hurd   ______________________________________________

De originele beiaard met 72 klokken van Gillett & Johnston uit Croydon (Engeland) werd in 1956 door Van Bergen uit Heiligerlee (Nederland) rigoreus onder handen genomen, waarbij 56 G&J-klokken werden gesmolten en hergoten. Slechts 16 van de originele basklokken van Gillett & Johnston hebben dit overleefd, waarvan de luidklok C0 met een gewicht van 18.600 kg de zwaarste is.

'DE KLOK TERUGDRAAIEN'
Het voornaamste doel van de recente werkzaamheden door Olympic Carillon was het zoveel mogelijk ongedaan maken van de in 1956 aangebrachte wijzigingen en om de constructie en inrichting aan te passen zodat de beiaard op straatniveau duidelijker te horen is.

Door Whitechapel uit Londen zijn 58 nieuwe klokken gegoten en geïnstalleerd, ter vervanging van alle Van Bergen-klokken. De profielen van het eerste halve octaaf van de nieuwe klokken (f1 t/m bes1) zijn exacte G&J 'klonen', het tweede halve octaaf (b1 t/m e2) heeft een overgangsprofiel dat klok-voor-klok verandert om over te gaan op het moderne Engelse zware Whitechapel-profiel van de 46 kleinere klokken. Het onderzoek ten behoeve van het ontwerp van de nieuwe klokken omvatte het opmeten van de 16 G&J basklokken, de exacte chemische analyse van het klokkenbrons, en het vastleggen van de boventonen van iedere klok met behulp van digitale frequentie-analyse-apparatuur.

Bij het stemmen van de nieuwe klokken werd aansluiting gezocht bij de hoge tertsen die voortkomen uit de reine intonatie van de boventonen van de originele G&J-klokken; uitgebreid archiefonderzoek maakte duidelijk in welke mate de stemming van de originele discantklokken van 1930 (vernield door Van Bergen) was opgerekt en deze aanpak werd, verder verfijnd, toegepast bij het stemmen van de klokken, teneinde een authentiek G&J-geluid te verkrijgen, in een beiaard met een overdonderende klank.

INSTALLATIE VERNIEUWD
Zowel de oude speelcabine als de ruimte met de oude uurwerktrommel en het pneumatische aandrijfmechanisme werden compleet gesloopt. In totaal werd 22 ton aan metselwerk, 15 ton stalen balken, en 10 ton aan apparatuur verwijderd. Al dit materiaal en de oude en de nieuwe klokken moesten via ventilatieschachten en een gat van 1,15 m2 in de vloer van de klokkenkamer worden afgevoerd.

Op de plaats van de oude speelcabine werd een nieuw frame voor de klokken nr. 22 t/m 74 geconstrueerd. Het originele frame was vlak boven de oude speelcabine gemonteerd, waardoor het geluid van de kleinere klokken werd tegengehouden. Dit was een van de redenen waarom de originele kleine klokken van G&J op straat niet waren te horen. De middenreeks en enkele basklokken werden eveneens verplaatst om ervoor te zorgen dat hun klank nergens meer wordt geblokkeerd.

Aangezien de oude, aan de zijkant van de klokkenkamer aangebrachte verticale bedrading inefficiënt was gebleken, werd de bedrading van een noord-zuid oriëntatie omgebouwd naar een centrale oost-west oriëntatie, waardoor alles in het midden van de klokkenkamer kon worden gemonteerd.

Voorts werden nieuwe, geheel roestvrij stalen tuimelassen met kogellagers, en volledig instelbare roestvrij stalen klepels met opgesoldeerde nikkel slagpunten aangebracht. Een set van 74 verwisselbare klepelbollen van verschillende gewichten werd gemaakt voor de 58 nieuwe klokken, met als doel de klokken zo sterk mogelijk te laten klinken. De beiaard is nu op straatniveau gemakkelijk te horen tot op een afstand van zes woonblokken vanaf de kerk, en zelfs tien blokken als de wind de goede kant op staat.

Het vijf-gelui kreeg nieuwe luidmotoren met bijbehorende aansturing. De luidklok met slagtoon C1 van 2,5 ton werd hoger en naar een andere zijde van de toren verplaatst, zodat de klok beter hoorbaar is.

De originele klepels van de zwaarste 16 klokken werden gerestaureerd en aan het oppervlak van ferro-nickel aanslagpunten voorzien. De middelzware klokken kregen ook nieuwe luidbalken die, 90° gedraaid, in de bestaande oost- en west- klokkenstoelen werden geplaatst.

UNIVERSEEL OLYMPIC STOKKENKLAVIER
Een nieuwe speelcabine met klimaatcontrole en een zes-octaafs Olympic universeel standaard klavier werd gebouwd op de plaats van de oude machinekamer. Het klavier is gemaakt van West-Afrikaans padouk en roestvrij staal, gebaseerd op het in 1996-97 gemaakte prototype in Wellington (Nieuw-Zeeland). Decoratieve motieven op het nieuwe klavier en de bank sluiten aan bij de neo-gotische ornamenten in de kerk.

Voor de installatie van het nieuwe klavier moest dit helemaal uitelkaar worden gehaald en op het klokkenplat weer inelkaar gezet. Met de plaatsing van een bijpassend zes-octaafs oefenklavier in de studio van de beiaardier was het renovatieproject afgerond. Het oefenklavier kreeg een nieuw type instelbare veren, teneinde zo veel mogelijk het 'gevoel' van een echt klavier te krijgen.

Milford Myhre gaf op 17 oktober 2004 een concert ter gelegenheid van de heringebruikname van de beiaard. Bij de receptie in de kerk na afloop van het concert waren vele beiaardiers uit de omliggende Oostkust-staten aanwezig.

 

Back